Meslekler Teknolojik gelişme ekonomide köklü değişikliklere neden olarak bazen sosyal kaymalara da yol
açar.
Her devrimin kazananı ve kaybedeni olduğuna göre yüzyıl ortasında bu daha
belirginleşecek. Bilişim teknolojilerinin gelişimi meslekleri nasıl etkileyecek?
Bunun cevabını makinelerin, robotların kısıtlamalarını göz önüne alarak verebiliriz. Yapay zekayı köstekleyen
şekil tanıma ve sağduyu olduğuna göre gelecekte ayakta kalacak meslekler de bu ikisini
gerektiren, yani robotların beceremeyeceği türden işler olacak. Mavi yakalılar arasında, üretim
bandında çalışan işçiler gibi sırf tekrarlı işleri yapanların pek şansı yok. Bilgisayarların en iyi
yaptığı şeyin hesaplayıp tekrarlamak olduğunu düşünürsek fabrikalardaki otomatik işleri
tamamen devralacakları aşikar. Fakat mavi yakalılardan tekrarı olmayan şekil tanıma işlerini
yapanlar, işlerini robotlara kaptırmayacak. Mesela, farklı suçları çözmeleri gereken polisler,
geri dönüşüme gidecekleri ayırabilen çöpçüler, her seferinde başka bir alet kullanmaları
gereken inşaat işçileri, uygun becerileri farklı yerlerde kullanmaları gereken tesisatçı ve
bahçıvanlar. Beyaz yakalılara gelince, kaybedenler çoğunlukla aracı görevi üstlenenler olacak:
sayım yapan, envanter çıkaran memurlar, turizm acentası, muhasebeci, broker vb. Çünkü
kapitalizmin piyonu bu meslekler yavaş yavaş ortadan kalkacak. Şimdiden daha turizm
acentalarını aradan çıkarıp uçak biletlerimizi internetten en ucuzunu bularak kendi başımıza
almaya başlamadık mı?
Örneğin, bir zamanlar internet üzerinden hisse alım satımı yapmamakla övünen ve internet
ticaretini hor gören Merrill Lynch, 1999’da piyasa güçlerinin etkisiyle online ticareti
benimsemek zorunda kalınca tükürdüğünü yalamış oldu. Bu aynı zamanda kurumsal
hiyerarşinin de azalacağı anlamına gelmekte. Yöneticiler satış gücü ve temsilcilerle doğrudan
iletişime geçebilecekleri için arada emir taşıyanlara gerek kalmayacak. Kişisel bilgisayarlar
işyerlerine ilk girdiğinde de buna benzer işten çıkarmalar olmuştu. Aracıların gelecekte var
olabilmesi için yaptıkları işe katma değer eklemeleri, robotların sağlayamayacağı sağduyuyu
öne çıkarmaları gerekecek. Şimdiden online ticaret yüzünden alt düzey brokerlar işten atılıyor.
Ancak aklı başında tavsiyelerde bulunan tecrübeli borsa simsarlarına daima talep var.
Gelecekte beyaz yakalılar arasında, faydalı bilgi, deneyim ve sağduyuya sahip olanlar
kazanacak. Bu da işine yaratıcılık katan, harekete geçen, analiz eden, liderlik yapan, yazılım
geliştiren, bilim ve sanatla ilgilenen yani bizi insan yapan kabiliyetleri olanlar demek.
Bilgisayarlar insan ilişkilerini, anlaşmazlık, başarı ve yenilgileri kavramaktan yoksun oldukları
için yazarlık, senaristlik, avukatlık gibi meslekler var olmaya devam edecek. Belli konularda
robot bir avukata danışmak mümkün olacak belki ama bir yargıya varabilmek için gerçek bir avukat lazım
